Περιοχή
Ελλάδα - Μαγνησία - Πήλιο - Παγασητικός κόλπος - Σκιάθος - Σκόπελος - Αλόννησος - Θαλάσσιο πάρκο Βορείων Σποράδων
1. Ελλάδα
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που βρίσκεται στην νότια Ευρώπη, στο νότιο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου. Η Ελλάδα περιβάλλεται βόρεια από την Βουλγαρία, τα Σκοπια και την Αλβανία, δυτικά από το Ιόνιο πέλαγος, νότια από τη Μεσόγειο θάλασσα και στα ανατολικά από το Αιγαίο πέλαγος και την Τουρκία. Η χώρα κυμαίνεται περίπου σε γεωγραφικό πλάτος από 35° 00′ Β έως 42° 00′ Β και σε γεωγραφικό μήκος από 19° 00′ Α έως 28° 30′ Α. Ως αποτέλεσμα έχει σημαντικές κλιματικές παραλλαγές. Η Ελλάδα αποτελείται από μεγάλη ηπειρωτική χώρα, την Πελοπόνησο, μία χερσόνησο που ενώνεται στο νότιο άκρο της ηπειρωτικής χώρας με τον Ισθμό της Κορίνθου και γύρω στα 3.000 νησιά περιλαμβάνοντας την Κρήτη, την Ρόδο, την Κέρκυρα, τα δωδεκάνησα, τις Κυκλάδες, την Έυβοια και τις Βόρειες Σποράδες. Η Ελλάδα έχει 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής.
2. Μαγνησία
Η Μαγνησία, είναι η νοτιοανατολική περιοχή της Θεσσαλίας στην κεντρική Ελλάδα. Περίπου το 70% του πληθυσμού ζει στην ευρύτερη περιοχή του Βόλου, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Θεσσαλία και το τρίτο πιο εμπορικό λιμάνι της Ελλάδας. Πολύς από τον πληθυσμό ζει κοντά στον Παγασητικό κόλπο και στο ανατολικότερο τμήμα της. Η πρωτεύουσα της Μαγνησίας είναι η μητροπολιτική πόλη του Βόλου. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή (2001) ο πληθυσμός φτάνει τις 207.000. Ο νομός Μαγνησίας περιλαμβάνει τις Βόρειες Σποράδες (Σκιάθο, Σκόπελο και Αλόννησο). Περιλαμβάνει επίσης και το θαλάσσιο πάρκο Αλοννήσου. Ο νομός φιλοξενεί 2.000.000 τουρίστες ετησίως.
3. Πήλιο
Το Πήλιο είναι ένα βουνό στο νοτιοανατολικότερο τμήμα της θεσσαλίας στην κεντρική Ελλάδα και σχηματίζει μία χερσόνησο σαν αγκίστρι ανάμεσα στον Παγασητικό κόλπο και το Αιγαίο πέλαγος. Στην ελληνική μυθολογία το όρος Πήλιο (που πήρε το όνομα του από τον μυθικό βασιλιά Πηλέα, πατέρα του Αχιλλέα) ήταν η πατρίδα του Κένταυρου Χείρωνα, παιδαγωγού πολλών αρχαίων Ελλήνων ηρώων, όπως ο Ιάσων, Αχιλλέας, Θησέας και Ηρακλής. Ήταν στο όρος Πήλιο κοντά στη σπηλιά του Χείρωνα που έγινε ο γάμος της Θέτις και του Πηλέα. Η απρόσκλητη θεά Έριδα, για να εκδικηθεί που έμεινε έξω από την γιορτή, έφερε ένα χρυσό μήλο με την επιγραφή «Στην δικαιότερη». Η διαφορά που προέκυψε μετά από αυτό ανάμεσα στις θεές Ήρα, Αφροδίτη και Αθηνά είχε ως αποτέλεσμα γεγονότα που οδήγησαν στον Τρωϊκό πόλεμο.
4. Παγασητικός κόλπος
Ο Παγασητικός κόλπος είναι κλειστή και σχετικά αβαθής θάλασσα που σχηματίζεται ανάμεσα στην κύρια ελληνική χερσόνησο και την χερσόνησο του Πηλίου. Στον μυχό του κόλπου, βρίσκεται το λιμάνι του Βόλου. Ο κόλπος έχει έκταση περίπου 175 τετρ. χλμ. και μέγιστο βάθος 102 μ. Το άνοιγμα (είσοδος) του κόλπου περιορίζεται νότια, προς τον Ευβοϊκό κόλπο και το Αιγαίο πέλαγος, ανάμεσα στο ακρωτήριο Τρίκερι, της Μαγνησίας, (ανατολικά), και το ακρωτήριο Σταυρός της βορειοανατολικής χερσαίας λωρίδας της Φθιώτιδας (δυτικά), διατηρώντας άνοιγμα μόνον 4 χλμ.
5. Σκιάθος
Η Σκιάθος είναι το πιο κοντινό στη στεριά από τα νησιά των Σποράδων. Απέχει 41 ναυτ. μίλια από την πρωτεύουσα του νομού Μαγνησίας, τον Βόλο και μόλις 2,4 μίλια από τις ακτές του νοτίου Πηλίου. Η έκταση του νησιού είναι 48 τ.χλμ.
Ιστορία
Η Σκιάθος κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα από Πελασγούς και αργότερα πιθανόν και από Κρήτες. Αργότερα η πόλη της Σκιάθου ήταν σταθερά σύμμαχος των Αθηναίων, τόσο στην Α' όσο και στη Β' Αθηναϊκή Συμμαχία. Για τη Βυζαντινή περίοδο δεν έχουμε πολλές πληροφορίες, είναι γνωστό πάντως πως το νησί υπέφερε πολύ από επιδρομές πειρατών. Το φαινόμενο της πειρατείας συνεχίστηκε τόσο κατά τη διάρκεια της σύντομης Ενετοκρατίας, όσο και στην Τουρκοκρατία. Η Σκιάθος είχε σημαντική συνεισφορά με το ναυτικό της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και αποτέλεσε τμήμα του πρώτου ελληνικού κράτους.
Αξιοθέατα
Η Σκιάθος διαθέτει πλούσια βλάστηση και πολλές παραλίες με πιο γνωστές τις Κουκουναριές, την Μπανάνα, τη Μικρή και Μεγάλη Ασέληνο, την Μεγάλη Άμμο, τα Λαλάρια, το Κάστρο, την Κεχριά κ.α. Στην πόλη της Σκιάθου βρίσκεται άψογα διατηρημένο το σπίτι του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη που γεννήθηκε και έζησε στο νησί. Στο λιμάνι της πόλης υπάρχει και το Μπούρτζι μικρή χερσόνησος που το χωρίζει στα δύο. Στο νησί υπάρχουν και πολλές παλιές εκκλησίες και μοναστήρια. Γυρω από τη Σκιάθο υπάρχουν νησίδες όπως
Η Άρκος, η Ασπρονήσος, ο Μαραγκός, το Δασκαλιό, το Πρασσόνησο, η Τρυπητή ή Ρέπι, ο Τσουγκριάς, ο μικρός Τσουγκριάς, το Τρουλονήσι, ο Μαρίνος.
Σημειώσεις
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Σκιάθο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 3ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-331 που καλύπτει όλες τις Β. Σποράδες.
Φωτογραφίες από Σκιάθο
6. Σκόπελος
Η Σκόπελος είναι ένα από τα νησιά των Βορείων Σποράδων, το δεύτερο νησί στη σειρά μετά την Σκιάθο. Έχει έκταση περίπου 96 τετρ. χιλ. και περίμετρο 67 χιλιόμετρα. Έχει δυο βουνά, το Παλούκι (565 μ. ύψος) και το Δελφί (680 μ. ύψος).Γεμάτη με πυκνά δάση που καλύπτουν σχεδόν το 80% της έκτασής της, θεωρείται το πιο πράσινο νησί του Αιγαίου. Έχει καλή τουριστική υποδομή, συγκεντρώνει όμως λιγότερο κόσμο από τη γειτονική κοσμοπολίτικη Σκιάθο και διατηρεί σε μεγαλύτερο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα της.
Αξιοθέατα
Η Χώρα της Σκοπέλου είναι μια παραδοσιακή νησιώτικη πόλη με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και όμορφα καλντερίμια. Έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός. Η Χώρα αλλά και ολόκληρο το νησί είναι γεμάτο από παλιές παραδοσιακές εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια.
Παραλίες
Στη Βόρεια και ανατολική πλευρά της Σκοπέλου, οι ακτές είναι βραχώδεις, ενώ στα νότια και δυτικά, οι πλαγιές δημιουργούν τις υπέροχες καταπράσινες παραλίες του νησιού. Στη νότια πλευρά βρίσκονται οι περισσότερες παραλίες: ο Στάφυλος, το Βελανιό, ο Αγνώντας, το Λιμνονάρι, ο Πάνορμος, η Μηλιά, το Καστάνι, το Έλιος, η Αρμενόπετρα και πολλές άλλες, "πνιγμένες" στο πράσινο του πευκοδάσους.
Ιστορία
Στα αρχαία χρόνια, η Σκόπελος ονομαζόταν Πεπάρηθος. Στη Στάφυλο υπάρχει μυκηναϊκός τάφος, ενώ στην ανατολική πλευρά της Χώρας υπάρχει το Ασκληπιείο, σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα (περίπου 15-30 μέτρα). Κατά την αρχαιότητα φημιζόταν για το κρασί της (Πεπαρήθιος οίνος). Αναφέρεται ότι κατοικήθηκε από Κρήτες, αρχηγός των οποίων ήταν ο Στάφυλος, γιος της Αριάδνης. Η μετονομασία του νησιού στο σημερινό της όνομα, Σκόπελος έγινε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.Τον 4ο αιώνα, επίσκοπος Σκοπέλου ήταν ο Άγιος Ρηγίνος, ο οποίος σήμερα είναι πολιούχος άγιος της Σκοπέλου.Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας το νησί ανήκε στην οικογένεια Γκίζη. Μετά τη λεηλασία της από τον Μπαρμπαρόσσα το 1538, υποδηλώθηκε από τους Τούρκους, στην κυριαρχία των οποίων έμεινε μέχρι το 1830, οπότε ενώθηκε με την Ελλάδα, που μόλις είχε ιδρυθεί.
Πρόσωπα με καταγωγή από τη Σκόπελο
Άγνων Πεπαρήθιος, Ολυμπιονίκης στο στάδιον, στην 53η Ολυμπιάδα, το 568 π.Χ. (από αυτόν έχει πάρει το όνομά του ο οικισμός του Αγνώντα).
Ο Πεπαρήθιος ληστής Σώστρατος ο οποίος το 351 π.Χ. κατέλαβε το νησί Κυρά Παναγιά βόρεια της Αλοννήσου και το έκανε ορμητήριό του.
Διοκλής ο Πεπαρήθιος, ιστορικός του 3ου αιώνα π.Χ.
Μορφολογία
Το νησί είναι περίπου 15 χλμ στην κατεύθυνση νοτιοανατολικά προς βορειοδυτικά, ενώ μόνο 6 χλμ περίπου από την νοτιοδυτική προς τη βορειοανατολική πλευρά. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την Αλόννησο (περίπου 3-4 χλμ ανατολικά στο κοντινότερο σημείο) και από τη Σκιάθο (6-7 χλμ δυτικά). Γύρω από τη Σκόπελο υπάρχουν νησίδες όπως:
Άγιος Γεώργιος 39°08′06.16″Β 23°48′05.81″Α, Μικρό 39°08′28.83″Β 23°48′35.37" Α,
Δασιά 39°07′00.30″Β 23°38′15.03″Α, Κασίδα 39°07′47.55″Β 23°36′51.59″Α,
Παξιμάδα 39°08′50.82″Β 23°35′30.68″Α, Πλευρό 39°08′08.67″Β 23°37′10.05″Α,
Πόρτες, δύο νησίδες 39°12′14.38″Β 23°35′20.18″Α,
Στρογγυλό 39°06′49.94″Β 23°37′33.84″Α
7. Αλόννησος
Η Αλόννησος, κοινώς Λιαδρόμια (η), είναι ένα νησί της Ελλάδας. Βρίσκεται στο Αιγαίο πέλαγος και ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Σποράδων. Η συνολική έκτασή του φθάνει τα 64,5 τχλμ. και το μήκος των ακτών του τα 67 περίπου χλμ. Μέγιστο μήκος περίπου 20 χλμ. και πλάτος από 3 μέχρι 4,5 χλμ. Χωρίζεται από τη Σκόπελο νοτιοδυτικά με τον πορθμό Αλοννήσου εύρους 2 ν.μιλίων και βορειοανατολικά από τη νήσο Πελαγονήσι με τον πορθμό Πελαγονησίου εύρους 3,5 ν.μ. Ο όρμος Πατητήρι αποτελεί το επίνειο της νήσου όπου και συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Βόλο, Σκιάθο, Σκόπελο και Θεσσαλονίκη.
Ονομασία
Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια όπως αναφέρεται στην Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα ήταν άλλη η Αλόννησος. Παρά ταύτα αυτό δεν άλλαξε και το όνομα παραμένει ως έχει για τη συγκεκριμένη νήσο, όπου κατά τους αρχαίους Έλληνες λέγονταν "Ίκος".
Το προηγούμενο όνομα (η) Λιαδρόμια πολλοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται από παραφθορά του "Διαδρόμια", αντίστοιχο με τα Διαπόρια, με τη διαφορά ότι το πρώτο φέρεται ως θηλυκού γένους, ενώ το δεύτερο ουδέτερου.
Γεωμορφολογία
Ο κύριος όγκος της Αλοννήσου αποτελείται από ασβεστόλιθους, στο νοτιοδυτικό όμως τμήμα του νησιού παρατηρούνται λιμναίες αποθέσεις της Νεοτέρας Τριτογενούς, οι οποίες καλύπτονται από ασβεστόλιθο, πάνω στον οποίο συχνά επικάθονται κροκαλοπαγή πετρώματα, καλυπτόμενα από ερυθρωπές μάργες του Ποντίου. Η διαπίστωση αυτή εξηγεί την παρουσία παλαιολιθικών σταθμών κατά μήκος μιας πεδινής λωρίδας της Αλοννήσου και άφθονων θηραμάτων.
Μορφολογικά η νήσος διακρίνεται στη βόρεια ορεινή και νότια πεδινή ζώνη. Κυριότερες κορυφές είναι τα υψώματα Γελαδάρα (456 μ.) και Κουβούλι (475 μ.) τα οποία μαζί με εκείνα της Σκοπέλου αποτελούν ένα συνεχές ορεινό τόξο. Στο νότιο μέρος που είναι πεδινό βρίσκονται και οι οικισμοί. Στις δε άγριες και βραχώδεις ακτές του υπάρχουν σπήλαια που φωλιάζουν φώκιες και αγριοπερίστερα. Επίσης πάνω στη νήσο και στις γύρω νησίδες εντοπίζονται αγριοκάτσικα όμοια με τα λεγόμενα "κρι-κρι" της Κρήτης, της Αντιμήλου και της Σύμης.
Σημειώσεις
Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την Αλόννησο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 3ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-3312, που αποτελεί τον λιμενοδείκτη αυτής, καθώς και ο ΧΕΕ-331 που καλύπτει όλες τις Β. Σποράδες.
8. Θαλάσσιο πάρκο Βορείων Σποράδων
Στην περιοχή Αλοννήσου - Β. Σποράδων ιδρύθηκε το 1992 το πρώτο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της χώρας μας. που περιέχει εκτεταμένες νησιωτικές και θαλάσσιες περιοχές του ευρύτερου νησιωτικού συμπλέγματος της Αλοννήσου με ιδιαίτερα φυσικά, μορφολογικά και γεωγραφιικά χαρακτηριστικά.
Οι σκοποί της ίδρυσης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλονήσσου Βορείων Σποράδων είναι κυρίως:
- Η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου σε εκτεταμένες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές των Βορείων Σποράδων.
- Η προστασία ενός από τους πιο σημαντικούς στη Μεσόγειο βίοτοπους της μεσογειακής φώκιας, η οποία δυστυχώς βρίσκεται στην κορυφή του καταλόγου των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ευρώπη και σ' ολόκληρο τον κόσμο.
Η προστασία άλλων σπάνιων και απειλούνενων ειδών της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής.
- Η ανάπτυξη της περιοχής, με γνώμονα την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων.Πρέπει να τονιστεί ότι το Πάρκο δεν είναι μια κλειστή περιοχή. Είναι μια εκτεταμένη προστατευόμενη περιοχή με έκταση 2.200 km (τ.μ.) περίπου. Αποτελεί ίσως την πιο εκτεταμένη προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή στη Μεσόγειο. Η φιλοσοφία του Πάρκου είναι η προστασία του οικοσυστήματος με παράλληλη ορθολογική ανάπτυξη της Αλονήσσου (που είναι το μόνο κατοικημένο νησί του Πάρκου) χωρίς βίαιες επεμβάσεις.
Διάσωση - Περίθαλψη
Στην Αλόννησο λειτουργεί το κέντρο Περίθαλψης & Επανένταξης φωκών, με στόχο τη διάσωση αρρώστων, τραυματισμένων ή ορφανών ζώων. Η ομάδα διάσωσης βρίσκεται πάντα σε ετοιμότητα, για να δώσει τις πρώτες βοήθειες και - αν χρειαστεί - να μεταφέρει από κάθε σημείο της Ελλάδας κάθε ζώο που πάσχει, στο Κέντρο. Η επανένταξη των υγειών ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον αυξάνει τις ελπίδες για την επιβίωση του είδους.